Rouwen

Rouw

Leven met verlies in al zijn vormen

Iedereen krijgt in het leven te maken met rouw, maar geen verlies voelt hetzelfde. Soms komt de dood plotseling, als een storm die je volledig overvalt. Soms leef je er naartoe, omdat je al lange tijd weet dat het einde nadert. En soms kiest iemand er zelf voor om te gaan via euthanasie of door zelfdoding. Hoe verschillend deze situaties ook zijn, ze hebben één ding gemeen ze laten diepe sporen na in de harten van de mensen die achterblijven.

De vele gezichten van rouw
Rouw is geen rechte weg. Het is eerder een kronkelig pad, vol stiltes, bochten en onverwachte afslagen. Soms blijf je even stilstaan, soms zet je aarzelend een stap vooruit.

Bij een plotseling overlijden
Toen ik een goede vriendin onverwachts verloor in een ongeluk, voelde het alsof de grond onder me wegzakte. Ik kon het wekenlang niet bevatten. Haar lach klonk nog in mijn hoofd, en tegelijk wist ik ze komt nooit meer terug. Het ongeloof was soms net zo zwaar als het verdriet zelf.

Bij een lang ziekbed of euthanasie
Bij mijn moeder begon het afscheid al lang voor haar dood. Elke keer dat ze achteruitging, nam ik onbewust een stukje afscheid. Toen ze uiteindelijk koos voor euthanasie, voelde dat dubbel. Het was mooi dat ze zelf de regie hield en dat we bewust samen afscheid konden nemen. Maar ook bijna ondraaglijk om te weten dat het exacte moment van loslaten al vaststond.

Bij zelfdoding
Het meest verwarrend vond ik het verlies van iemand door zelfdoding. Naast verdriet was er boosheid: “Waarom?”. En schuldgevoel: “Hadden we meer kunnen doen?”. Dat zijn vragen die eindeloos kunnen blijven rondcirkelen. Toch heb ik geleerd dat het donker soms zo zwaar kan zijn dat iemand zelf geen uitweg meer ziet. Dat inzicht helpt me om met meer mildheid naar hen  en naar mezelf te kijken.

Wat verlies met je doet
Verlies zet alles op zijn kop. Het maakt je moe, haalt je concentratie weg en kan je vertrouwen in het leven aantasten. Maar tegelijkertijd brengt het soms ook iets in beweging. Bij mij heeft het me dichter bij de mensen gebracht die belangrijk voor me zijn. Het leerde me hoe kostbaar verbinding is juist omdat het zo kwetsbaar kan zijn.

Hoe ik er voor jou zou willen zijn|

Als ik iemand wil steunen die rouwt, heb ik niet de perfecte woorden nodig. Vaak is mijn aanwezigheid al genoeg.

• Ik luister. Echt luisteren, zonder meteen met advies te komen, is soms het grootste geschenk.
• Ik ben niet bang voor tranen. Huilen mag, lachen ook en vaak lopen die twee door elkaar heen.
• Ik herinner samen. Verhalen vertellen, foto’s bekijken, samen terugdenken dat houdt de band met degene die er niet meer is levend.
• Ik bied praktische hulp. Een maaltijd brengen, meegaan naar de gemeente of gewoon even helpen in huis kan een wereld van verschil maken.
• Ik blijf alert. Als iemand vastloopt in wanhoop of schuldgevoel, is het soms nodig om samen de stap naar professionele steun te zetten.

Tot slot
Rouw is de keerzijde van liefde. Hoe dieper je verdriet, hoe sterker de liefde of de band was. Het gemis verdwijnt nooit helemaal, maar de pijn verandert met de tijd ze wordt zachter, draaglijker.

Misschien is dat de kern van rouw: leren leven mét het gemis, zonder de liefde te verliezen.

Zou je graag jouw gedachten willen delen, met een respectvolle en liefdevolle reactie,
dat zou ik enorm waarderen dank daarvoor.

Liefdevolle en warme groet,

Annatevka